Gemeentelijke Monumenten
Een gemeentelijk monument is een gebouw, archeologische vindplaats of landschappelijke structuur die op grond van een gemeentelijke monumentenverordening bescherming geniet vanwege bijzondere cultuurhistorische of architectonische waarde. Objecten met een gemeentelijke monumentenstatus zijn vaak van lokaal of regionaal belang.
Bergweg 3
- Hits: 3619
De grote witte villa aan de Bergweg op nummer 3 is een markante verschijning in deze wijk. Aan iedere kant van het huis staat een enorm beuk. Het verhaal gaat dat deze twee beuken vroeger de oprijlaan naar het landgoed Schoonenberg markeerden, maar hierover is niets gevonden. Het huis dateert uit circa 1880, de architect is onbekend. Het is een neo-classicistische villa met pilasters op de hoeken, wit gestuukt en met wenkbrauwbogen boven de ramen. Dakraam met timpaan. Bijzonder zijn ook de gietijzeren pilaren, die het afdak met balkon boven de voordeur dragen. Het pand is streng symmetrisch met de voordeur in het midden. Het heeft luiken en T-ramen, waarschijnlijk schuiframen. De gevel is versierd met rijk geornamenteerde kuifstukken, kroonlijsten en friezen, elementen van de eclectische stijl. In 2010 is bekend geworden dat de villa de naam 'Breijthove' droeg. De foto is gemaakt door Theo van der Hoeven.
Uit de kadastrale gegevens van Bergweg 3 blijkt dat in 1939 het eigendom van Dirk Peterse via een veiling is overgegaan naar de NV Autobedrijf Wijlhuizen.
Grenspaal Velp / Arnhem
- Hits: 4011
![]() |
![]() |
Vroeger stonden op de grens tussen de gemeente Rheden en Arnhem aan de Arnhemsestraatweg in Velp grenspalen om de grens tussen Velp en Arnhem aan te geven. Door een grenscorrectie in 1953 zijn deze palen aan de Velperweg 157 komen te staan. De palen staan op de monumentenlijst van de gemeente Arnhem vanwege de cultuur- historische waarde.
De originele grenspalen zijn in 1756 gemaakt door steenkoper Nicolaas Plament in Dordrecht. Op de topografische kaart van de Gemeente Arnhem uit 1874, gemaakt door F.K.J. van Slooten staan zowel grenspaal 19 als 20 aangegeven. Helaas is grenspaal 20 verdwenen, nadat er een auto tegenaan gereden is, zoals blijkt uit het krantenbericht (toegestuurd door Bauke Tijmstra). Grenspaal 19, op de hoek van Bronbeek is nog aanwezig, zoals op de foto te zien is.
Het is een blauwe hardstenen paal, vierzijdig met afgeschuinde hoeken en van boven enigszins taps toelopend. De hoeklijnen komen op de afgeronde kop van de paal samen. De afmetingen van de paal zijn ongeveer 17x17 cm, terwijl de afgeschuinde hoeken 2 cm breed zijn. De kop van de paal steekt ongeveer 100 cm boven het maaiveld uit en is niet geplaatst op een pol. De grenspaal verkeert in goede staat. Deze informatie staat in de beschrijving van de monumentenlijst van de gemeente Arnhem.
Meer informatie over deze grens is te vinden bij Arnhemsestraatweg.
Hertogstraat 31
- Hits: 3552
Dit pand op de hoek van de Hertogstraat en de Van Pallandtstraat kreeg in 2009 de status van gemeentelijk monument. Het pand is in de begin jaren '20 van de twintigste eeuw gebouwd in opdracht van de heer van der Meyden en heeft kenmerken van de bouwstijl 'Amsterdamse School'. De architect was H.A. Pothoven uit Amersfoort. Het woonwinkelpand is gelegen in een planmatig opgezette arbeiders- en middenstandswijk. In de waardestelling van dit woonwinkelpand staat ook beschreven waarom het als monument aangewezen is. De Architectuurhistorische criteria wordt als volgt beschreven: De woning heeft kenmerken van de Amsterdamse School en is van belang vanwege het zichtbaar houden van het werk van de architect H.A. Pothoven uit Amersfoort. De woning is verder van belang als object met een van oorsprong gecombineerde woon- en winkelfunctie met aangebouwde bergschuur. Deze combinatie is voor de gemeente Rheden in het algemeen en het dorp Velp in het bijzonder tamelijk zeldzaam. De plattegrond van de woning is min of meer ongewijzigd. Het object heeft echter veel van haar oorspronkelijke interieurelementen verloren. Ook zijn in het exterieur tamelijk veel wijzigingen aangebracht. Te denken valt daarbij aan het vervangen van de kozijnen, gevelreiniging en wijzigingen in het voegwerk. Voor wat betreft de Cultuurhistorische criteria staat beschreven: Het object vormt een blijvende herinnering aan de groentewinkel van de familie Van der Meyden. Het geeft een beeld van de geschiedenis van het ondernemerschap in het dorp Velp. Van het object is goed af te lezen hoe een kleine onderneming in de twintigste eeuw heeft gefunctioneerd.
Dit staat in de brief van de gemeente Rheden met als onderwerp aanwijzing gemeentelijk monument.
De huidige eigenaars van het pand zijn Diane Bell en Dennis van der Hoeff. Er zit nu een makelaarskantoor in wat vroeger de winkel was, 'Bell Makelaardij'. Het is erg leuk dat dit pand zijn bedrijfsfunctie heeft behouden. Diane en Dennis hebben de oorspronkelijke indeling van het huis behouden. Bij het opknappen van het pand gebruiken zij oude materialen en maken zij gebruik van de originele tekeningen waardoor het pand zijn authentieke uitstraling behoud of terugkrijgt. Zie tekening, deze is door Diane en Dennis ter beschikking gesteld. Ik mocht een kijkje nemen in het pand en was onder de indruk van stijl en smaak, maar ook van de nog aanwezige kenmerken zoals: de inpandige stal waar vroeger het paard heeft gestaan, de natuurstenendrinkbad met ruif, de enorme kelder die als opslagruimte/ koelkast dienst gedaan heeft voor aardappelen en groente met nog de originele gewelven boven de ingang, de schuur waar de groentekar heeft gestaan. Het is een leuk pand met een heel bijzondere kapconstructie. De twee aanwezige schoorstenen lopen schuin naar boven en komen samen uit in één rookkanaal/schoorsteen.
Kijk ook eens naar de leuke topgevel decoratie boven de ingang van het kantoor.
De foto van de drinkbak met ruif stond in een krantenartilel, de Gelderlander 26-3-2010.
In 2010, 2011 en 2012 is het woonwinkelpand te bezichtigen geweest ter gelegenheid van Open Monumentendag.
Naar aanleiding van Open Monumentendag 2013 staat er in het blad Ambt & Heerlijkheid van de Oudheidkuntdige Kring Rheden Rozendaal een artikel over Open Monumentendag met onder andere het intervieuw met Dennis van der Hoeff en Diane Bell 'Wonen in een monument':
Wonen in een monument
Dennis van der Hoeff en Diane Bell kozen in de zomer van 2007 heel bewust voor hun huidige woning aan de Hertogstraat 31 in Velp. Beiden hebben een passie voor de klassieke bouwstijl. Het pand is begin jaren '20 van de twintigste eeuw gebouwd en heeft kenmerken van de bouwstijl 'Amsterdamse School'. Wat hen het meest aansprak was de combinatie wonen en bedrijfsfunctie. Vroeger was in dit pand de groentewinkel van de Gebroeders van der Meyden gevestigd. Het pand heeft nog oorspronkelijke kenmerken uit die tijd. Bovendien hebben Diane en Dennis de oorspronkelijke indeling van het huis behouden.
Vol enthousiasme zijn ze aan de gang gegaan met het restaureren van de woning. Ze hadden een globaal plan. De eerste jaren het voorhuis en de tuin en hierna het achterhuis en de kelderruimte van de woning. In de voormalige winkel is nu Bell Makelaardij gevestigd. Momenteel zijn ze bezig met de achterkant van de woning, de vroegere bergschuur en paardenstal.
Niet alleen het resultaat is het belangrijkste maar ook de weg ernaar toe is boeiend. Ze vinden het leuk om op zoek te gaan naar oude materialen. 'Onlangs hebben we een espagnolet gevonden, die precies past bij de al aanwezige deurklinken', vertelt Dennis. Het is een proces van wikken en wegen, afwegen om zo dicht mogelijk bij het origineel te blijven of toch te kiezen voor functioneel. 'Gelukkig zijn er tegenwoordig heel veel mooie materialen', vertelt Diane.
In 2009 hebben Diane en Dennis zelf de gemeentelijke monumenten status aangevraagd. Veel huiseigenaren zitten juist niet te wachten op deze status. Dennis en Diane hebben altijd goed overleg gehad met de gemeente en juist gebruik gemaakt van hun adviezen. Dennis vult aan: 'In de praktijk hebben we ook te maken met Monumentenwacht, periodiek komt er een adviseur langs om naar de (bouwkundige) kwaliteit van ons pand te kijken'.
Met Open Monumentendag doen ze graag mee. Diane zegt: 'We zijn er trots op om geïnteresseerden te kunnen laten zien hoever de renovatie is gevorderd. We zijn altijd benieuwd naar de verhalen over ons pand.' Beiden benadrukken ook het maatschappelijk belang; dat dit pand voor de toekomst behouden blijft.
Monument Daalhuizen
- Hits: 4384
Op voorstel van de bekende geschiedschrijver Gerard van Hasselt (1751-1825), destijds bewoner van Daalhuizen, is het Waterloo monument opgericht ter herinnering aan Quatre-Bras. Het opschrift: Aan den jonge held Willem G.L. Pr. van Oranië en alle zijne brave wapenbroederen van 1815 toegew. Het monument staat bij de vijver van Daalhuizen aan de Arnhemsestraatweg.
Van 1795 tot 1813 ging Nederland gebukt onder de Franse overheersing.
Tijdens de slag om Velp op 24 november 1813 waarin de Fransen door de Pruisen worden verdreven, speelt Daalhuizen een belangrijke rol.
De Fransen vormen hun laatste carré bij de bocht van Daalhuizen en het Lange Water. Ze werden tot in Arnhem teruggedreven. Na deze strijd was het dorp geruïneerd.
De bij Daalhuizen gevallenen werden begraven naast de muur van de vroegere moestuin.
In het Staatkundig Dagblad van dinsdag 7 december 1813 staat het bericht dat Mr. Gerard van Hasselt op 4 december de Velpenaren heeft opgeroepen tot het bijwonen van een openluchtvergadering om 13.00 uur op de heide tussen Rozendaal en Daalhuizen. Hier wordt besloten om een delegatie bestaande uit de heren Van Spaen van Biljoen, Van Eck van Overbeek, Wilbrink, Hulstein en Van Burgh naar Den Haag te sturen, om de Prins van Oranje namens de gemeente Velp geluk te wensen met zijn terugkomst in het vaderland. Verder wordt besloten om ter nagedachtenis van Zijne Doorluchtige Hoogheid Prins Willem V tussen Rozendaal en Daalhuizen een onkostbaar, maar duurzaam Monument te stichten.
Een gedenkteken voor Prins Willem V komt er niet, maar wel een monument voor zijn kleinzoon. Het optreden van de latere koning Willem II in de veldslagen bij Quatre Bras, Waterloo, Hasselt en Leuven tegen Napoleon inspireerde Mr. Van Hasselt in 1815 tot het oprichten van een "monument ter ere van de Kroonprins en zijn medehelden".
Het is een eenvoudig vierkanten zuil "monument ter ere van de Kroonprins en zijn mede helden", na de overwinning op de Fransen bij Waterloo. Aan een kant heeft het een rechthoekige gietijzeren plaquette met boven genoemde tekst. Op de andere zijden zijn schildvormige plaquettes aangebracht met opschriften : 'Eendracht heeft macht, Eendracht geeft macht, Eendracht de rijke kracht.'
Het monumentje werd gemetseld in 1815, ter ere van de Prins van Oranje die betrokken was bij de Slag bij Waterloo waar Napoleon werd verslagen, waarna het Koninkrijk der Nederlanden werd opgericht.
![]() |
![]() |
In 1857 is het landgoed eigendom geworden van mr. E.A. de Roo van Mestwaas, die het huis Daalhuizen lieten bouwen. Zijn neef de Roo van Capelle werd daarna eigenaar. Zijn weduwe liet links van het huis een nieuw huis bouwen: "Dordt Wyck", waar zij met haar zoon W.R.C. de Roo ging wonen.
In de Arnhemsche Courant d.d. 23-08-1943 wordt vermeld dat het monument op het landgoed Daalhuizen is gerestaureerd door de goede zorgen van mevrouw de douairière W.P.M. de Roo van Capelle. Het was met klimop begroeid, doch is thans geheel zichtbaar geworden, aldus de krant.
Samen met de Commissie Oranjes in Velp neemt Velp voor Oranje in 2009 het initiatief om de ontbrekende ijzeren schildjes van het monument opnieuw te laten maken en het metselwerk te laten herstellen. Dit als viering van het 115 jarig jubileum van Velp voor Oranje. Ir. Ben van Schaik weet maten, teksten en lettertypes van de verdwenen ijzeren schildjes te achterhalen. De ingemetselde geweerkolven en kanonskogels worden geconserveerd. Een en ander kon worden uitgevoerd dankzij een royale donatie van o.a. De Geërfden van Velp en het Bouwfonds Cultuurfonds. Het Jubileumfeest vindt plaats 115 jaar na de oprichtingsdatum 16 juli 1914 van de Oranjevereniging.
Leerlingen van basisschool De Arnhorst onthullen het monumentje, samen met burgermeester Petra van Wingerden-Boers, nadat in een openluchtspel door ruim 150 kinderen de Franse soldaten werden verdreven uit Velp (in 1813). Eregast bij het feest is de directeur van het Koninklijk Huis Archief, drs. Ph.C.B. Maarschalkerweerd. Hij vertelde dat er in Nederland nog slechts drie monumenten herinneren aan de Slag bij Waterloo: in Velp, bij kasteel Amerongen en bij paleis Soestdijk.
Gedurende de maand augustus was er een openluchttentoonstelling in het park met afbeeldingen en teksten over de Franse tijd in Velp. De tentoonstelling en een boekje over dat onderwerp is samengesteld door Peter Kamper sr en Nelleke den Boer-Pinxter.
Aan dit boekje 'Oranjes in Velp' en aan de organisatie van de feestelijkheden hebben zowel de Belangenvereniging Daalhuizen-Velp als de Wijkvereniging Daalhuizen-Oost meegewerkt.
Ter gelegenheid van 200 jaar Koninkrijk werd zondag 1 december 2013 bij Landgoed Rhederoord in De Steeg de historische veldslag uit 1813 nagespeeld, het verdrijven van de Fransen in het kader van '200 jaar Koninkrijk – het ontzet van de Veluwezoom'. Er werden ook kransen en bloemen gelegd bij het Waterloo-monument in Velp.
De viering van 200 jaar Koninkrijk (2013-2015) in 2015 was de aanleiding om het Waterloo-monumentje grondig te restaureren. Het ijzerwerk is in 2009 hersteld, maar het bakstenen zuiltje brokkelde steeds verder af. Stichting Velp voor Oranje en de huidige bewoner op Daalhuizen, Jan Snellenburg, namen het initiatief voor een complete restauratie van het monument. Onder leiding van Ir. Ben van Schaik van de Commissie Oranjes in Velp werd het monumentje door restaurateurs volledig afgebroken en met de originele stenen opnieuw opgebouwd. Medefinanciers: Gemeente Rheden, Provincie Gelderland, Prins Bernhard Cultuurfonds, Stichting Martens van Sevenhoven en Stichting Nederlands Patriciaat. Op initiatief van fotograaf Marc Pluim is er een 'tijdscapsule' ingemetseld: een PET-flesje met oranje dop met foto's, de geschiedenis van het monumentje en euromunten.
Monument Egmondstraat
- Hits: 4918
Bevrijdingsmonument erkend als gemeentelijk monument
Heel bijzonder is het bevrijdingsmonument op het plein in de Egmondstraat. Het bevindt zich aan de zuidkant van het plantsoen. Velp kent vele (oorlogs)herdenkingsmonumenten, waaronder de bevrijdingsboom met het gedenkteken. De boom is in 1945 door buurtbewoners uit de Egmondstraat en omgeving geplant, omdat de Tommy's vanaf de Ringallee de Egmondstraat in kwamen om Velp te bevrijden. Het initiatief voor het monument kwam van de familie Spohr. Er werd na het planten van de boom een collecte gehouden om er ook een gedenkteken bij te maken: een metalen oprijzende halve zon met de datum 16-4-1945.
De bevrijding
Mevrouw A.E. (Tonny) Gerritsen-Sliedrecht vertelt: 'In de nacht voor de bevrijding zaten we met in de kelder van de familie Scheffer in de Van Pallandtstraat nummer 22. Het huis van de familie Scheffer had een betonnen kelder, waarvan men hoopte dat deze een betere beschutting zou bieden tegen het oorlogsgeweld. Zelf woonden we in de Van Pallandtstraat nummer 16. Ik was vier jaar en mijn plek in die kelder was onder de trap op een aardappelkist. Toen het duidelijk werd dat we bevrijd werden, kreeg ik van mijn moeder een rood, wit, blauw vestje aan. Moeder maakte het vestje van restjes uitgehaalde wol. En ik mocht naar buiten om de Engelsen bloemen te geven.'
Ontstaan
In de Velpsche Courant van vrijdag 3 mei 1946 wordt gemeld: 'De Buurtvereen*. Torckstraat - Egmondstraat heeft verleden jaar, na de bevrijding, een boom geplant op het Egmondplein, welke voordien door de Duitschers was opgehakt. Nu zal a.s. Zaterdag een hekwerk, dat om den boom is geplaatst, officieel onthuld worden. In het hekwerk, dat op steenen voet is geplaatst, is in goud aangebracht 1945 16-4. Den Burgemeester zal dan een fraai uitgevoerde oorkonde overhandigd worden, naar een ontwerp van den heer Witteveen, die ook het hekwerk ontwierp.'
* Heer Heerink jr.,in april 2013 81 jaar, vertelde dat zijn vader penningmeester was van de buurtvereniging. De familie woonde destijds in de Van Pallandtstraat 8.
Op 5 mei 1946 is door de heer H.W. Witteveen uit de Egmondstraat 9 een verzoekschrift ingediend, waarbij vergunning tot in gebruikneming wordt gevraagd (GA 2508/ 177-145). De heer Jacobs uit de Koningstraat heeft het monument verguld. Bij de onthulling in 1946 vierde de buurt een gezellig feest. Juffrouw Kantelaar uit de Torckstraat heeft toen gezongen. Vermoedelijk is het metalen hekwerkje gemaakt door smid Gerritsen en het muurtje gemetseld door fima Meijrink. Volgens de heer Den Hartog uit de Van Pallandtstraat, negen jaar oud toen het monument onthult werd, zou het muurtje ook gemetseld kunnen zijn door De Houting, een aannemer die woonde aan de Van Pallandtstraat 6. Er heerste veel saamhorigheid, aldus de heer Den Hartog.
De heer W.A.J. Spohr jr. vertelt:
'Wij kinderen kunnen ons goed voorstellen dat vader het initiatief tot het monument heeft genomen. Vader vond het erg belangrijk dat de mensen een blijvende herinnering aan de bevrijding zouden krijgen. Maar binnen ons gezin werd er eigenlijk niet of nauwelijks over de oorlog gesproken. Aan tafel kregen wij kinderen niets te horen.
Mijn vader werkte toen bij de zuivelcontrole, dat betekent dat hij toezicht hield op de verdeling van melk, die toen nog op de bon was. Er was weleens melk 'over', hij zorgde er dan voor dat die melk kwam bij mensen die het hard nodig hadden. Wij kinderen werden er ook weleens op uit gestuurd om die melk rond te brengen. Hij heeft ook eens een Engelse piloot uit een neergestort vliegtuig, (verkleed als boer), naar een contactman gebracht. Elke avond luisterden we naar de radio. Deze werd onder de grond vandaan gehaald. Dit was altijd een hele operatie.'
Foto uit 1948Deze foto is ter beschikking gesteld door mevrouw Els Abma-Swart. Zij trouwde met Age Abma, toen woonachtig in de Torckstraat op nummer 27. Zijn vader, de heer T.R. (Tjeerd) Abma was actief betrokken bij de oprichting van het monument. Het echtpaar Abma-Swart woont momenteel in Amerika. De foto is gemaakt in april 1948.
Op de foto van links naar rechts:
Elsje de Sterke, de dochter van de joodse mevrouw de Sterke, die de oorlog ondergedoken overleefde bij de familie Swart.
Kees Benink, onderwijzerszoon, woonde op Egmondstraat 5.
En Menno en Elsje Swart van Egmondstraat 8. Hun vader, de heer Swart, werkte bij de AKU.
Menno Swart (*3 sept. 1937, overl. 3 april 1995) was getrouwd met Elsje Vossers.
Familie Stevens
De heer Stevens is geboren op 16-4-1945 om 6.10 uur, het moment dat de Tommy's Velp binnen kwamen. Bij toeval ontdekte de heer Stevens in zijn jongensjaren het monumentje omdat hij in de buurt iets moest bezorgen. Tot zijn verbazing zag hij zijn geboortedatum staan: 16-4-1945. Vanaf die tijd gingen moeder en zoon elk jaar bloemen leggen bij het monument en wel om 6.10 uur.
De heer Ben Stevens is geboren in een (schuil)kelder van familie Peters in de Vlashofstraat, waar 3 gezinnen beschutting zochten tegen het oorlogsgeweld. Het moet voor moeder M. J. Stevens-Kaak een memorabele ervaring zijn geweest, om onder die omstandigheden een kind ter wereld te brengen. Voor vader B. H. A. Stevens was het een benauwende ervaring. Wegduikend voor de vallende granaten en rondvliegende kogels probeerde hij de Hoofdstraat over te steken om de vroedvrouw te halen. Maar voordat vader en vroedvrouw Wissing waren aangekomen, was de zoon al geboren. Ze werden door de Velpse bevolking verwend met cadeaus als melk, kippensoep, boter enzovoort. Zelfs de oranje strik werd niet vergeten. Voorgesteld werd hun zoon Tommie te noemen, maar daar was moeder Stevens het niet mee eens. Hun zoon kreeg de naam Bernard, naar vader Stevens.
Eerste kranslegging
In café Spoorzicht troffen de heer Ben Stevens en de heer Busman, (die werkzaam was voor de krant Het Vrije Volk) elkaar. Ze sloten een weddenschap af over de vraag waar het 'echte' bevrijdingsmonument van Velp zou staan. Dit was de aanleiding voor de eerste kranslegging in de Egmondstraat 25 jaar na de bevrijding van Velp. De krans werd gelegd namens de carnavalsvereniging De Dwarsliggers en met medewerking van drumband Velp-Zuid, die de taptoe verzorgde. Dit alles in aanwezigheid van de toen 25- jarige Ben Stevens. Op de foto van links naar rechts: Chris ? (van de carnavalsvereniging), Ben Stevens en P. Holdijk (van de drumband).
In de kranten werd er uitgebreid aandacht aan besteed; Het Vrije Volk van 14-4-1970 meldt: 'Vijfentwintigjarig 'bevrijdingskind' Bernhard Stevens', 'In heel Velp is er nog maar één man die vlagt ...' en in De Velpsche Courant: 'Kranslegging voor Velps bevrijding'. 'Een bijzonder Kind, Bernard Stevens geboren te Velp op Bevrijdingsdag'. En op 17-4-1970 in het Vrije Volk: 'Bevrijding van Velp herdacht'.
Vanaf dat moment worden er door meerdere mensen elk jaar bloemen gelegd bij het monument. Een betrokken vrouw, woonachtig in de Egmondstraat, haalde alle bloemen 's avonds naar binnen en legde deze 's morgens vroeg weer terug. Zo konden de bloemen niet weggehaald of vernield worden. Ze heeft dit jarenlang gedaan.
In 1995 kreeg het gedenkteken een opknapbeurt. De huidige boom is de tweede boom. In de volksmond wordt de boom ook wel de Wilhelminaboom genoemd.
Tijdens een hevige storm op 1 februari 1983 haalde een wijkbewoner uit het Zaalbosgebied zijn twee kinderen op uit de Montessori Kleuterschool aan de Egmondstraat. Toen hij weer bij zijn auto aankwam bleek dat de bevrijdingsboom op zijn geparkeerde auto was gevallen. De auto had forse schade. Heel voorzichtig is hij naar huis gereden. Een foto met onderschrift in de Velpsche Courant van 4 februari 1983 maakte melding van de gebeurtenis. Waarschijnlijk is in dit jaar een nieuwe boom geplant. De huidige boom is een krimlinde, de Tilia europaea 'Euchlora'.
Herdenking 1985
In het Velps Weekblad van 24 april 1985 stond de volgende tekst met foto: VELP-Dinsdag 16 april jl was het 40 jaar geleden dat het dorp Velp werd bevrijd en ter gelegenheid daarvan werd 's avonds bij de bevrijdingsboom op het Egmondplein een korte, maar indrukwekkende herdenking gehouden. Zij was georganiseerd door Velp voor Oranje en er werd door alle Velpse Muziekverenigingen medewerking verleend. De voorzitter van Velp voor Oranje, de heer G. Rosenboom, wees er in zijn toespraak op dat het een plaatselijke herdenking betrof. "Met Velp was nog niet ons hele land bevrijd, de nationale bevrijding zullen we herdenken en vieren op 4 en 5 mei a.s. "Ook Velp heeft zijn tol moeten betalen", aldus de heer Rosenboom, "en ook Velp heeft zijn vechters voor de bevrijding gekend, velen hebben zich daarvoor ingezet. Daarom is het goed hen nu en hier te gedenken". Met het spelen van het Wilhelmus werd de plechtigheid besloten.
Herdenking 2005
Deze grote herdenking werd georganiseerd door Velp voor Oranje. Dit keer met medewerking van muziekvereniging Mr. H.M. van der Zandt. Voorzitter, de heer Driessen, was aanwezig namens Velp voor Oranje. Ook de heer Ben Stevens en zijn moeder waren uitgenodigd. Ook dit maal besteden de kranten aandacht aan de herdenking van de bevrijding. Op de foto van links naar rechts: Ben Stevens, Peter van Woerkom van wijkvereniging Daalhuizen-Oost, onbekend, Wethouder F.R. Hoving uit Rozendaal, mevrouw Stevens (overleden in 2006) en Ruud Geluk van Velp voor Oranje, achter de heer Geluk nog net zichtbaar de heer Driessen.
Herdenking 2010
In 2010 is aan de bevrijding van Velp veel aandacht besteed. Op initiatief van Velp voor Oranje organiseerde Anita Matser een mooie herdenking in de Egmondstraat ter gelegenheid van 65- jarige bevrijding van Velp. Zij hield een toespraak speciaal voor de kinderen. De heer Den Hartog hees de vlag, Eline Kersjes zong het Wilhelmus en er werden veel bloemen gelegd, onder andere door Velp voor Oranje en wijkvereniging Daalhuizen-Oost. Er werden papieren bloemen geplaatst door kinderen van O.B.S. Daalhuizen en De Arnhorst.
Op uitnodiging van Anita Matser zijn Femy Mars en haar schoonzus Riet Mars aanwezig geweest bij deze herdenking. Femy Mars moest tijdens de bevrijding in 1945 samen met andere zusjes en broertjes van haar ouders achter het hek bij hun ouderlijk huis blijven. Tot haar spijt was het voor hen geen feest. Het was ongepast feest te vieren terwijl drie broers waren omgekomen. Daardoor hebben ze toen van de bevrijding weinig meegekregen. 'Ik begreep toen niet waarom wij niet net als de buurkinderen, op de tanks getild mochten worden', aldus Femy.
Bij deze herdenking ter gelegenheid van de 65- jarige bevrijding, kwamen Riet en Femy Mars de Egmondstraat inrijden in de door een Tommy bestuurde jeep. Femy Mars had het bevrijdingsvuur in haar hand. Zij was dankbaar dat zij, na 65 jaar, de gelegenheid kreeg toch nog iets van de sfeer van de bevrijding van toen mee te maken.
De herdenkingmonumenten in Velp zijn meestal monumenten die ons in eerste instantie herinneren aan de getroffenen. Omdat het monument in de Egmondstraat het enige monument is ter gelegenheid van de bevrijding van Velp en bovendien op initiatief van wijkbewoners tot stand is gekomen, heeft Anita Matser namens Wijkvereniging Daalhuizen-Oost, Belangenvereniging Daalhuizen-Velp en Stichting Velp voor Oranje het initiatief genomen om voor dit monument de beschermde status van een gemeentelijk monument aan te vragen. Na een proces van bijna een jaar heeft het College van Burgemeester & Wethouders het verzoek positief gehonoreerd.
Om de historie nog beter in beeld te krijgen zijn een aantal vragen nog niet beantwoord:
Wanneer is de tweede bevrijdingsboom geplant?
Wie heeft het voetmuurtje gemetseld?
Wie heeft het hekwerkje gesmeed?