In de huidige school ‘De Arnhorst’ aan de Dillenburglaan was vroeger de ‘Eerste Arnhemse Handweverij’ gevestigd. De ingang zat toen nog aan de Daalhuizerweg. Er stond een, nu nog aanwezige, toegangspoort. Deze wordt momenteel gebruikt als de toegang tot de parkeerplaats voor het personeel van de school.
Begin van de weverij
Eduard de Graaf start met zijn vrouw Inge in 1934 een weverij in de Turfstraat in Arnhem. Eduard is technicus (jachtbouw) en Inge beheerst het weven en maakt ontwerpen. Omdat de werf van Eduard de Graaf niet liep, begon hij met het bouwen van weefgetouwen met ‘dubbelwerkende spoelen’ om de heen en weer beweging van de wever verregaand te automatiseren. Deze techniek heeft hij zelf ontwikkeld. Voluit heette de weverij de ‘Eerste Arnhemsche Handweverij Inge Joosse’ en werd officieel dan ook door Inge Joosse opgericht. Eduard richt zich meer op het commerciële kant van de zaak. Vanaf een gegeven moment werden leerlingen door Inge in dienst genomen en in de Turfstraat aan het werk gezet. Vandaar Arnhemsche in de naam. Aan het eind van de ‘30 jaren worden de getouwen naar het woonhuis van het echtpaar de Graaf in de Havelaarstraat in Velp verplaatst. In die tijd staat villa ‘De Arnhorst’ leeg en is eigendom van de heer van der Wijck, oud minister van Marine. In 1938 komt de ‘Eerste Arnhemsche Handweverij’ naar de villa.
Oorlogstijd
Vanaf 1940 woont het gezin, vader, moeder en kinderen op de eerste verdieping van de villa, de weverij was op de begane grond. Er werden tafelkleden, gordijnen en stoffen voor kleding (jasjes) gemaakt. Zie op de foto een truitje, gedragen door één van de medewerkers. Een paar jaar later wordt het huis gevorderd voor huisvesting van de Wehrmacht. Het gezin komt terecht in het pand op de hoek van de Rozendaalselaan en de Jan Luijkenlaan. Pas in 1946 wordt het huis weer betrokken door de familie De Graaf. Er is veel oorlogsschade; er worden 70 granaten gevonden. In de zwaar beschadigde Arnhorst kwam het bureau voor de aanmelding van oorlogsvrijwilligers van de 7 december Divisie. Deze legerdivisie werd uitgezonden naar Indië. In 1946 komt de familie De Graaf weer boven in het pand wonen, terwijl de aanmelding van OVW’ers gewoon doorging. Uiteindelijk kwam de productie van de ‘Eerste Arnhemsche Handweverij’ in ‘de Arnhorst’ weer opgang. ‘De grootste en best geoutilleerde handweverij in Nederland’, zo staat te lezen op een vloeiblad; een herinnering aan goede jaren.
Goede jaren
In 1948 is de villa ingrijpend verbouwd, uitgevoerd door de gebroeders Blok uit Velp. De veranda aan de zuidzijde is toen dichtgemaakt en ging dienen als kantoor voor het bedrijf. De ramen werden vergroot om licht voor de weverij binnen te krijgen. De dagelijkse leiding was in handen van Karel Roelofs en Bart Visser. Op de foto van links naar rechts. De naam van de derde persoon is onbekend. Ook de heren Noorlander en Bootsman (vertegenwoordiger) worden genoemd. De heer Strik is in dienst geweest als ontwerper. In toptijden waren er tachtig werknemers in dienst. De ‘Eerste Arnhemsche Handweverij’ was zeer succesvol, met onder andere grote orders voor de ‘Nieuw
Amsterdam’ van de Holland-Amerikalijn en de ‘Willem Ruys’ van de Rotterdamsche Lloyd. Individuele klanten konden voor ‘Eerste Arnhemsche Handweverij’ producten terecht bij gerenommeerde zaken als de Bijenkorf, Wijers en Gescher & Kemper. Daarnaast trok ook de export aan.
Later, in 1949, is de weverij uitgebreid naar het oude landhuis Daalhuizen. In deze periode was de dagelijkse leiding daar in handen van de heer Posthuma. In de jaren ‘50 ging het bergafwaarts met de weverij. Het faillissement heeft een grote impact op het gezin. De heer en mevrouw de Graaf verhuizen in 1956 naar Oostenrijk. ‘De Arnhorst’ werd intussen door verschillende bewoners bewoond totdat het in 1958 omgebouwd werd tot schoolgebouw.
Deze informatie en de foto’s zijn beschikbaar gesteld door de jongste zoon van de heer en mevrouw de Graaf, Erik de Graaf. Hij was in 2010 op bezoek in ‘De Arnhorst’, hier is hij in 1942 geboren.